''Öz'' Ruh, Attar, Sufiler

Güzel Koku: Dinimizdeki Önemi ve Tasavuftaki Ruhani Boyutu 

Dinimizde, güzel koku önemlidir arkadaşlar. Kur’an-ı Kerim’de maddenin varlığını devam ettirmesini sağlayan “öz” (ruh)’ün tanımlarından birisi de güzel kokulu bitkidir. Peygamberimizin hayatında, vücut temizliği ve bakımı kadar kötü kokulardan uzak durma, güzel kokma hususu önemli yer tutar. Bu bağlamda koku kişisel hijyenin bir parçasıdır. Bazı kaynaklara göre Sevgili Peygamberimiz erkeklerin Cuma namazına koku sürerek gelmelerini söylemiş, bulamadıkları takdirde eşlerine ait olan kokulardan kullanmalarını önermiştir. İslam geleneğinde seccadeye koku sürme uygulamaları da vardır.

Her peygamber gelenek tedavide çiçeklerini ve yağlarını kullanmıştır. Koku ilmi tasavvufta çok geniş yer alır. Tasavvufa göre koku ayrı bir âlemdir. Gönül ilminde Allah’a ulaşmanın bir vasıtasıdır. Arıların çiçeklerinin nimetlerinden yararlanarak, kokuları alırken salavat okudukları söylenir ve arıların bal yaparken salavat okuması nedeniyle bala Şifa-Kür denir.

Tasavvuf âlimleri, meleklerle irtibat kurabilmek için bazı kokuları kullanmışlardır. Çiçeklerin özünü yani ruhunu çıkarma konusunda ileri düzeyde uzmanlaşan Tasavvuf ehli kokuyu en fazla çiçeklerden imal etmiştir. Gül ve menekşe bu çiçeklerin başında gelir. Manevi kirlerden arınmada da en çok tercih edilenlerdendir. Her beden dışı deneyim ya da olay bir enerji, bir koku, bir aroma içerir. Tasavvufta çiçeklerin ruhu yani özünü daha çok damıtma yoluyla elde etmişlerdir. Belli bir amaç için kullanılan bu konsantre özlere attar denilir. Özdür yani. Kayra Fermente bir attardır aslında. Batı dünyası aynı kelime yerine aromatik yağı kullanır. Ürün hep pazarlayanındır. Bulan mucit doğudur ama bu işi dünyaya pazarlayan şuan batıdır. Çiçeğin özüne alkol katılırsa öz ölür ve alkol içeren yağlar ve ilaçların Sufi tıbbında yeri yoktur.

Sufilerin insanın duygusal ve ruhi merkezlerini olumlu yönde etkilemek gayesiyle attarları yani biline adı ile aromatik yağları genel kullanım metodu; sağ el ayasından aşağı az miktarda yağı sürmektir. Kulak memesi, yanak ve bileğe de sürülür. 2. Bir metot ise birkaç damla yağı doğal bir pamuk üstüne döküp sağ kulağın üst iç kısmına koymaktır.

Hepinize güzel kokulu günler.